Theater

Hooggeëerd publiek! U kijkt naar mij, maar ik kijk ook naar u.

Zo'n honderd jaar geleden haalde het publiek alles uit de kast om gezien te worden in het goud en roodfluwelen decor van de zaal: de vrouwen ingesnoerd in schitterende zijden toiletten, versierd met kant en pluimen, behangen met juwelen, de mannen in onberispelijke smoking met strik en hoge buis. Het decor van de zaal en haar publiek straalden als een sterrenhemel. Feeëriek kaarslicht weerkaatste in de facetten van de enorme luchters, het wierp geheimzinnige schaduwen in de achterkamertjes van de loges.

Welke verborgen drama's speelden zich af achter de waaiers en monocles van de hooggeboren lieden op de parterre of in de loges op de balkons?

De actie op het podium spiegelde de actie in de zaal: vleierij, ontucht, overspel, hoog spel, jaloezie, moord, vetes, zwijmelende maagden en een enkele keer, de ware liefde.

Op het podium zochten koningen naar hun paard: ‘A horse, a horse, my kingdom for a horse’ riep Richard de derde vertwijfeld in het rond.  Geliefden trotseerden hun familie terwijl hun dramatische dood nieuwe bruggen bouwde ‘O Romeo, what’s in a name. That which we call a rose by any other name would smell as sweet. De heksen zingen een betoverend lied voor Macbeth: ‘Fair is foul and foul is fair, hover through the fog and filthy air.’ Getormenteerde geesten stellen zich vragen die ze niet kunnen beantwoorden: ‘To be or not to be, that is the question.’

Voor elk drama hingen de aangepaste decors in de coulissen. Ver boven de hoofden van de acteurs en het publiek voerden de machinisten ongekende staaltjes van acrobatie op om in een oogwenk het bos in de stad te veranderen, het kasteel voor een strand te verwisselen. Zij hadden de touwen in handen die heel die wondere wereld tot leven brachten. In de duistere diepte van het podium openden de poorten naar de buitenwereld waardoor het paard van de zoekende koning naar binnen kon, of een olifant die de Zoo bereidwillig afstond, als het stuk het vereiste. Niets was te veel om het publiek met verstomming te slaan, want alleen het onverwachte, het bijzondere was goed genoeg om hun aandacht af te leiden van hun eigen drama, daar in de zaal.

De glamour lijkt uit het theater verdwenen, maar de magie is gebleven. De acteurs staan in een lege doos, zonder maskers. Ze wachten op Godot onder een enkele kale boom.

‘Morgen hangen we ons op…of Godot moet komen.

En als hij komt? Dan zijn we gered.

Zullen we dan gaan? Laten we gaan.’

En het publiek speelt met de smartphone. Selfies van bekken trekkende grapjassen die hun drama’s verstoppen achter vrolijke maskers: vleierij, ontucht, overspel, hoog spel, jaloezie, moord, vetes, zwijmelende maagden en een enkele keer, de ware liefde. Ze worden open en bloot de wereld in gestuurd.

Wie kijkt naar wie? Heel de wereld is nu het toneel waarop het publiek zijn rol speelt.